Laat kinderen zelf wortels en bietjes uit de grond halen en ze eten meer groente. Het initiatief Beleef het en Eet het, de boerderij waar iedereen zelf zijn aardappelen en groenten kan oogsten, laat zien dat het werkt. De zelf-oogstboerderij is een van de publieks- en jurywinnaars van de eerste editie van deGezonde Innovatie Awards, die door Foodlog en FoodPersonality is georganiseerd. Foodlog ging op bezoek in de Hoeksche Waard.
"Waar staan de uien-bomen?" "Meneer, ik lust geen frietjes gemaakt van aardappelen." "Worden wortelen niet geproduceerd in de Albert Heijn?"Zomaar een greep uit de opmerkingen en vragen die Martin en Linda de Ruiter wekelijks van kinderen én volwassenen krijgen op hun boerderij. De zelf-oogstboerderij laat mensen niet alleen makkelijker groenten en aardappelen eten, maar vergroot ook hun kennis van groente.
Het koppel De Ruiter heeft naast hun 52 hectare met aardappelen, sperziebonen en graan voor de groothandel, 3 hectare waar burgers zelf hun aardappelen en groenten mogen oogsten. Linda: "Ik vind het heel belangrijk om mensen iets te leren over de herkomst van hun eten."
Les over boontjes dankzij Ruslandboycot
Het avontuur begon in 2014 toen Martin zijn boontjes mede door de Ruslandboycot niet meer kwijt kon. Onderploegen was het advies van de groothandel. "Daarvoor ben ik geen boer geworden", zegt Martin verontwaardigd. Via Facebook nodigde de akkerbouwer iedereen uit zelf boontjes te komen plukken. Dat sloeg aan. Hij kreeg van veel bezoekers bedankjes, omdat hij hun kinderen had laten zien hoe sperziebonen groeien. "Dat hadden ze nog nooit gezien!"
Met hulp uit verschillende hoeken startten Martin en Linda vervolgens Beleef het en Eet het. Marketing- en communicatiebureau Deelstra en de Jong uit Montfoort helpt hen belangeloos met website en flyers. Van Iperen (adviseur en leverancier op het gebied van bemesting, gewasbescherming, plantversterking en bodemverbetering) sponsort de zaden en planten. Dankzij een subsidietraject staan er 20 gekleurde kruiwagens klaar, waarmee bezoekers hun oogst kunnen vervoeren.
Vertrapte aardappelen
Nu, 7 jaar later, oogsten de bezoekers niet alleen sperziebonen, maar ook aardappelen, uien, wortelen, rode bieten, pompoenen en kolen. De aardappelen haalt de boer zelf uit de grond met een kleine aardappelrooier. "Voor mij is het logisch dat je de riek onder de knollen zet, voor onze bezoekers niet. Als zij het zelf doen, worden de aardappelen kapot geprikt en vertrapt." De andere gewassen mogen de bezoekers wel zelf uit de grond trekken, afsnijden of afzagen.
Vanaf half augustus tot eind oktober kunnen consumenten elk weekend bij de zelf-oogstboerderij terecht. Jaarlijks bezoeken zo'n 7.000 klanten en 30 scholen de boerderij in de Hoeksche Waard. Buiten het seizoen zien 8.000 volgers op Martins Facebookpagina alles dat bij zijn akkerbouwbestaan hoort, ook de tegenslagen. "Hazen hadden onze spruiten opgegeten. Dat mogen mensen ook wel zien."
Geluk en gezondheid
Met €0,70 per kilo verdienen de De Ruiters meer aan hun Beleef het en Eet het-gewassen dan aan hun teelt voor de handel. Het zelf-oogstgedeelte is echter te klein om rendabel te zijn. Wel geeft het Martin en zijn vrouw meer voldoening dan de 'normale' boeren werkzaamheden. "Ik ken het spel al 40 jaar en dat doe ik met 2 vingers in mijn neus. Juist dit project brengt ons heel veel rijkdom: omgaan met consumenten en een groot sociaal leven. Dit is een veel leukere manier van boeren. Met de groothandel is er altijd wat. Terwijl de mensen hier op het land altijd blij zijn. Het is eenvoudig, maar toch heel speciaal."
Het mooiste vindt Linda dat mensen helemaal tot zichzelf komen. "Ze krijgen meer respect voor de natuur." Bijkomend voordeel is dat mensen die weten waar hun voedsel vandaan komt, gezonder gaan eten. "We horen het keer op keer. Kinderen die hier geweest zijn, eten meer groenten. Ze vragen om bietjes of wortelen, waar ze er eerst niets van moesten hebben", vertelt Martin met lichtjes in zijn ogen. "We halen voedsel uit de anonimiteit, die het in de supermarkt wel heeft."
Linda: "We zien ook meer respect voor het boerenleven." Martin vult aan: "Onze sector komt regelmatig negatief in het nieuws. We worden geframed als pesticidespuitende subsidietrekkers." Volgens hem is de sector te gesloten. "Heel de sector zou moeten investeren in informeren, zodat we de akkerbouwer en de burger dichterbij elkaar kunnen brengen."
In iedere provincie zelf oogsten
Martin en Linda wensen iedere provincie een Beleef het en Eet het toe, zodat in heel Nederland kinderen en volwassenen kunnen leren waar hun voedsel vandaan komt. Martin is ervan overtuigd dat dit bijdraagt aan een gezonder eetpatroon. Geld dat daarvoor nodig is, moet van de overheid komen, vindt de ondernemer. "We dragen bij aan een maatschappelijk doel, daar mag maatschappelijk geld tegenover staan." Voor hun eigen bedrijf wenst de familie De Ruiter een kookschuur. Hoe mooi zou het zijn als kinderen eigen voedsel oogsten en dat leren klaarmaken, samen met een kok?
Dit artikel maakt deel uit van de contentsamenwerking tussen Foodbusiness en Foodlog.
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
