Deze week is voor het eerst een 'On the way to PlanetProof'-week georganiseerd, vanuit Stichting Milieukeur. Deze actieweek moet de consument precies laten zien hoe groot het assortiment aan PlanetProof-artikelen al is. Een half jaar geleden moest het keurmerk echter nog een flinke lading kritiek verwerken vanuit de primaire sector. De vraag was toen nog: staan de neuzen ooit dezelfde kant op bij PlanetProof? Daar lijkt het nu wel steeds meer op.
Hoe Boerproof is PlanetProof? Dat was de hoofdvraag tijdens het webinar dat Boerenbusiness en Foodlog donderdag 11 februari organiseerden. Het antwoord op die vraag moest nodig gevonden worden, want de kritiek op het keurmerk was begin dit jaar én afgelopen jaren niet mals. Zowel vanuit agrarische ondernemers als vanuit belangenorganisaties kwamen negatieve geluiden. "Toch zijn keurmerken noodzakelijk", stelde Gijs Dröge van Stichting Milieukeur (de eigenaar van het keurmerk) tijdens het webinar. "Want – zoals we allemaal weten – wordt een duurzaamheidsslag verwacht. De landbouw moet meer in balans komen met de aarde. Daar staat PlanetProof in onze ogen voor."
Neuzen ooit dezelfde kant op?
En hoewel de meeste ketenpartijen zich dat wel beseffen, nam het de spanningen rondom 'On the way to PlanetProof' niet weg. "De ontwikkeling en inzet van Nederlandse boeren op bovenwettelijke duurzaamheidsthema's gaat harder dan de ontwikkeling van de vraag", zei Jeroen Elfers, directeur melkstromen bij FrieslandCampina, een paar maanden geleden. "De vraag die daardoor rijst, is: hoe zie ik dat terug in mijn verdiensten?" En dat punt is natuurlijk niet geheel onbelangrijk. Stichting Milieukeur begrijpt dat probleem, maar Dröge stelt er weinig aan te kunnen doen. "Wij hebben immers maar beperkt invloed op de meerprijs."
Het is een antwoord waar Jaap van Wenum, voorzitter van LTO Akkerbouw, geen genoeg mee nam tijdens het webinar van Foodlog en Boerenbusiness. "De eisen voor het keurmerk nemen toe, maar tegelijkertijd lopen de zaken in de markt niet goed. Een kostendekkende vergoeding, of liever een meerprijs, is er (nog) niet. En wat dan vaak gezegd wordt, is: 'Het is niet onze verantwoordelijkheid'. Dat werkt niet, vooral niet in een sector waar marktwerking essentieel is. Het keurmerk moet niet alleen PlanetProof zijn, maar ook ProfitProof."
En dat thema speelt vandaag de dag nog steeds, zo vertelde fruitteler Bert den Haan maandag 13 september tijdens de opening van de PlanetProof-week. "Ik ben trots op de mooie producten die ik produceer, maar ik mis dat gevoel wel bij de retailers. Als zij dat gevoel ook hadden, dan was de waardering voor ons boeren wel groter geweest. Als je bovenwettelijke verwachtingen hebt, dan moeten wij dat ook terugzien. Kortom: on the way to the portemonnee." Eerder dit jaar, tijdens het webinar, kwam internationalisering van het keurmerk als mogelijke oplossing naar voren.
Maar, is dat wel haalbaar? De meningen verschillen. "Ik zie nog geen buitenlandse supermarkten hierop inspelen", meldde Van Wenum. "En dat is wel nodig als we een gelijk speelveld willen creëren. Immers, vandaag de dag liggen er (bij gebrek aan Nederlands product) ook buitenlandse producten in het schap die bij lange na niet voldoen aan de eisen van bijvoorbeeld PlanetProof." Laurens Sloot, hoogleraar Ondernemerschap in de detailhandel, erkent dit. "Waar de schoen dan wringt, is dat een grote groep Nederlanders onder modaal leeft. Die kiezen niet voor een iets duurder product, omdat het beter voor het milieu is. Die kiezen voor het goedkoopste, omdat ze anders hun Netflix-abonnement niet kunnen betalen."
Wie is aan zet?
De conclusie in het webinar werd daarmee al snel duidelijk. "De supermarkten moeten meer effort steken in promotie van producten met een bovenwettelijke inspanning", concludeerde Dröge zeven maanden terug. En hoewel de neuzen nu dezelfde kant op lijken te staan – immers, die kritiek is fors afgenomen –, zijn we nog altijd bij diezelfde conclusie aangekomen. "Er is één grote keten, Albert Heijn, die eind volgend jaar een Nederlands schap wil presenteren. Ik zou willen dat de andere grote supermarktketen, Jumbo, én de kleine ketens die ambitie delen", aldus LTO-voorzitter Sjaak van der Tak tijdens de opening van de PlanetProof-week. Maar, volgens supermarktketen Jumbo moet de consument daar wel klaar voor zijn.
Tegelijkertijd wordt tijdens de opening benadrukt dat het verhaal hetgeen is dat verkoopt. Daar zou meer aandacht voor moeten komen. Onderzoek laat immers zien dat duurzaamheid pas op de zevende plaats komt als het gaat om productkeuze. Om dat te bereiken, is wel meer geld nodig voor communicatie. Althans, zo is de mening vanuit HAK. Timo Hoogeboom, van de groenteproducent: "Willen we de communicatie naar de consument goed overbrengen, dan is er meer geld nodig. Immers, het keurmerk is zo goed of slecht als dat het bij de consument terechtkomt."
Maar, de vraag of de neuzen ooit dezelfde kant op komen te staan, is afgelopen zeven maanden wel beantwoord. Namelijk: ja. De boer en de retail zijn het met elkaar eens dat niet geconcurreerd mag worden op duurzaamheid. "Net zoals vliegtuigmaatschappijen niet concurreren op veiligheid. Het is een maatschappelijk opgave waar we allemaal aan bij moeten dragen", aldus Elfers. Daarmee wordt de bal doorgegeven aan de consument, die nu voor zichzelf de keuze moet maken om te kiezen voor de Nederlandse boer of de Spaanse teler.
Bekijk hieronder het webinar van 11 februari terug.
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
